Agnieszka Popiel i Ewa Pragłowska
Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka
Recenzje wydawnicze: prof. dr hab. Lidia Grzesiuk, prof. dr hab. Grzegorz Sędek
miejsce wydania: Warszawa
rok wydania: 2008
ISBN: 978-83-61269-04-5
format: 165×235 mm
liczba stron: 307
oprawa: miękka
Nominowana do Nagrody Teofrasta w ogłoszonym przez miesięcznik "Charaktery" konkursie na najlepszą książkę z dziedziny psychologii wydaną w 2008 roku.
Książka Agnieszki Popiel i Ewy Pragłowskiej jest pierwszym polskim podręcznikiem psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Autorki – znane specjalistki w tej dziedzinie – szczegółowo omawiają założenia teoretyczne podejścia poznawczo-behawioralnego, prezentują modele wybranych zaburzeń, zasady pracy terapeutycznej, techniki poznawcze i behawioralne oraz wyniki badań nad skutecznością tej formy terapii, opartej na danych naukowych. Znakomity podręcznik akademicki, źródło wiedzy dla psychoterapeutów, psychologów, lekarzy i osób szkolących się w zakresie psychoterapii. Książka zawiera także obszerny angielsko-polski słowniczek terminów, użyteczny m.in. dla tłumaczy publikacji poświęconych terapii poznawczo-behawioralnej
„Jak w każdej formie sztuki praktyka prowadzi do umiejętności. Niniejsza książka będzie świetnym przewodnikiem dla osób zainteresowanych wspinaniem się na coraz wyższe piętra umiejętności terapeutycznych. Należy jednak pamiętać, że przewodnik nie jest tym samym, co podróż. Ci, którzy odważą się podjąć ryzyko wspinaczki, zostaną nagrodzeni najbardziej interesującą podróżą, jeśli tylko będzie im towarzyszył odpowiedni przewodnik”.
Z przedmowy prof. Eduarda Keegana
„Książka jest podręcznikiem psychoterapii poznawczo-behawioralnej, dobrze dostosowanym do potrzeb polskiego czytelnika. Jej treść obejmuje (1) teoretyczne źródła terapii poznawczo-behawioralnej, (2) podstawowe informacje dla praktyka zamierzającego posługiwać się tą metodą pracy psychoterapeutycznej oraz (3) dane empiryczne z badań nad tą formą psychoterapii. […] Podręcznik ten pozytywnie wyróżnia się wśród znanych mi prac z tego zakresu w naszym kraju”.
Z recenzji prof. Lidii Grzesiuk
„Oprócz wysokich wartości merytorycznych […] książka ta ma wybitne walory dydaktyczne. Po pierwsze, zawiera bardzo kompetentny opis terapii poznawczej, oparty na najnowszej literaturze oraz bogatym dorobku klinicznym, dokonany przez najwybitniejszych polskich ekspertów w dziedzinie tego kierunku psychoterapii. Po drugie, treść tego podręcznika dobrze koresponduje z wymogami programowymi na kierunkach studiów, takich jak psychologia kliniczna, psychiatria czy pedagogika specjalna – podręcznik może być w całości umieszczony w kanonie lektur w ramach tych kierunków”.
Z recenzji prof. Grzegorza Sędka
O Autorkach:
Agnieszka Popiel
doktor nauk medycznych, psychiatra, psychoterapeuta (PTTPB, SITCC), superwizor psychoterapii (PTTPB).
Praktykę kliniczną rozpoczęła w II Klinice Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie u prof. Z. Bizonia. Obecnie adiunkt i członek Interdyscyplinarnego Centrum Stosowanych Badań Poznawczych w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Inicjatorka powstania i współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej (PTTPB), przewodnicząca zarządu i reprezentant Towarzystwa na forum European Association for Cognitive and Behavioural Therapies.
Ewa Pragłowska
doktor nauk humanistycznych (PAN, Ph.D. – University of Toronto), specjalista psychologii klinicznej, psychoterapeuta (PTTPB i PTP, SITCC), superwizor psychoterapii (PTTPB).
Praktykę kliniczną rozpoczęła w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie u prof. S. Pużyńskiego. Do 2005 roku adiunkt w Oddziale Chorób Afektywnych II Kliniki Psychiatrycznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, od 1997 roku wykłada w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Członek Interdyscyplinarnego Centrum Stosowanych Badań Poznawczych w SWPS. Współzałożycielka Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej, obecnie sekretarz Komisji Naukowo-Dydaktycznej.
Autorki współpracują od 1998 roku. Kształciły się w terapii poznawczo-behawioralnej pod kierunkiem specjalistów z Włoch i USA. Uzyskały certyfikaty Societa Italiana di Terapia Comportamentale e Cognitiva (SITCC). Od wielu lat zajmują się psychoterapią poznawczo-behawioralną w praktyce klinicznej, badawczej, działalności organizacyjnej i dydaktycznej. Są autorkami publikacji naukowych, popularyzatorskich i wystąpień kongresowych, redaktorami naukowymi tłumaczeń na język polski książek z zakresu terapii poznawczej. W latach 2002–2007 kierowały działalnością edukacyjną Szkoły Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej Centrum CBT w Warszawie. Po odejściu z Centrum CBT od 2007 roku kierują studiami podyplomowymi w terapii poznawczo-behawioralnej w SWPS. Prowadzą badania nad skutecznością psychoterapii poznawczo-behawioralnej w ramach Interdyscyplinarnego Centrum Genetyki Zachowania Uniwersytetu Warszawskiego.
Spis treści
Przedmowa
Od autorek
Część I. Założenia teoretyczne psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Rozwój nurtu terapii poznawczych i behawioralnych na świecie i w Polsce
Rozdział 1. Psychoterapia poznawczo-behawioralna – wyjaśnienia terminologiczne
Rozdział 2. Rzut oka na historię. Psychologia poznawcza i behawioryzm a psychoterapia poznawczo-behawioralna
Psychoterapia poznawczo-behawioralna na świecie
Psychoterapia poznawczo-behawioralna w Europie
Psychoterapia poznawczo-behawioralna w Polsce
Psychoterapia poznawczo-behawioralna a integracja w psychoterapii
Rozdział 3. Założenia teoretyczne psychoterapii poznawczo-behawioralnej
Modele Ellisa i Becka – procesy poznawcze w praktyce klinicznej
Myśli automatyczne
Schematy poznawcze
Zniekształcenia poznawcze
Specyficzność poznawcza stanów psychopatologicznych i modele zaburzeń psychicznych
Modele poznawcze zaburzeń afektywnych – depresja
Modele poznawcze zaburzeń lękowych
Modele poznawcze zaburzeń osobowości
Część II. Praktyka psychoterapii poznawczo-behawioralnej
Rozdział 4. Cechy procesu terapeutycznego w psychoterapii poznawczo-behawioralnej
Określenie celu, problemu w osiągnięciu go i ukierunkowanie na jego rozwiązanie
Dobór metod na podstawie dynamicznie tworzonej konceptualizacji problemu pacjenta
Skupienie na teraźniejszości
Nadanie struktury procesowi terapii i każdej sesji terapeutycznej
Relacja terapeutyczna
Współpraca pacjenta i terapeuty
Psychoedukacja
Techniki terapeutyczne
Ograniczenie terapii w czasie
Wyposażenie pacjenta w wiedzę i narzędzia autoterapii
Rozdział 5. Pierwszy etap psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Rozpoznanie
Konceptualizacja problemu i diagnoza kliniczna
Określenie problemu („co?”)
Pierwszy poziom konceptualizacji problemu („jak?”)
Drugi poziom konceptualizacji problemu („dlaczego”?}
Cele terapii
Protokół rozbieżności
Rozdział 6. Drugi etap psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Realizacja celów
Plan interwencji terapeutycznych
Kontrakt terapeutyczny i informacje o terapii
Techniki terapeutyczne
Techniki poznawcze
Techniki behawioralne
Praca osobista – zadania terapeutyczne
Rozdział 7. Trzeci etap psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Sprawdzenie i utrwalenie osiągnięć
Zapobieganie nawrotom
Weryfikacja rezultatów terapii
SOS, czyli między innymi o zjawisku oporu w terapii poznawczo-behawioralnej
Zakończenie terapii
Rozdział 8. Umiejętności terapeuty poznawczo-behawioralnego
Część III. Weryfikacja empiryczna
Rozdział 9. Dane naukowe. Praktyka oparta na badaniach i badania oparte na praktyce
Nauka, praktyka i polityka
Praktyka oparta na badaniach naukowych i badania oparte na praktyce
Zakres zmiany mierzony w badaniach nad psychoterapią
Mechanizmy zmiany obserwowane w badaniach nad psychoterapią
Trwałość rezultatów psychoterapii
Możliwość uogólniania wniosków z badań naukowych na praktykę kliniczną
Zakończenie. Konteksty psychoterapii poznawczo-behawioralnej
Terapia poznawczo-behawioralna a inne szkoły terapii
„Płytka” czy „głęboka”?
Lepsza czy gorsza?
Wąska i specjalistyczna czy całościowa?
Modyfikacja sposobu myślenia pacjenta w terapii poznawczo-behawioralnej – cel czy środek?
Zmiana przekonań a kwestie relatywizmu
Terapia poznawczo-behawioralna a kwestia duchowości
Niektóre etyczne aspekty spotkania pacjenta i terapeuty poznawczo-behawioralnego – granice relacji terapeutycznej
Zalecana literatura dla terapeutów
Biblioterapia. Przykłady lektur do pracy osobistej pacjentów
Aneks. Formularze do wykorzystania na użytek praktyki
Słowniczek terminów angielsko-polski
Bibliografia
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
